Monety franka szwajcarskiego są oficjalnymi monetami używanymi w Szwajcarii i Liechtensteinie . Nazwa jednostki: centime w języku francuskim i międzynarodowym, rappen w języku niemieckim, centesimo w języku włoskim i rap w języku retoromańskim.
5 franków szwajcarskich
Na szczególną uwagę zasługuje moneta 5 franków, ze wszystkich metalowych pieniędzy znajdujących się w obiegu w Szwajcarii moneta 5 franków jest nie tylko najcenniejsza wśród swoich metalowych sióstr w Konfederacji, ale także ma najwyższą siłę nabywczą w porównaniu z monetami emitowanymi w ogóle.
Moneta 5 franków, zwana Fünffrankenstück lub w dialekcie Fünfliber, jest w trzech czwartych wylana z miedzi; jedna czwarta niklu. 5 franków szwajcarskich o średnicy 31,54 mm, grubości 2,35 mm i wadze 13,2 grama jest dość dużym środkiem płatniczym. Na krawędzi monety 5 franków widnieje napis DOMINUS PROVIDEBIT co po łacinie oznacza Bóg się zaopiekuje, element ten został zapożyczony z monet berneńskich, które istniały przed wprowadzeniem franka szwajcarskiego jako pojedynczego środka płatniczego na terytorium Konfederacji.
Pierwsze 5 franków szwajcarskich wyprodukowano w 1850 roku, składały się ze srebra o średnicy 37 mm i wadze 25 gramów i były jeszcze większe niż dzisiejsze. Zaskakujący fakt: 25 gr. w monecie 5 franków szwajcarskich odpowiadało dokładnie pięciokrotności wagi monety 1 franka. Po upadku tzw. „łacińskiej unii monetarnej” i zakończeniu ustalania wartości monety z wagą kruszcu w 1931 r. wielkość 5 franków została zmniejszona do dzisiejszych 31,54 mm, a waga już nie odpowiadało stosunkowi 5 do 1: od wskazanego czasu moneta była 5 franków bez zmian cięższa niż 1 frank tylko 3 razy. Nawiasem mówiąc, koszt wytworzenia 5 franków szwajcarskich to 36,3 centymów.
2 franki szwajcarskie
Kolejną monetą będącą w obiegu są 2 franki na jej awersie jest przedstawiona postać Helvetii dzierżąca włócznie i tarczę z herbem pod spodem napis : HELVETIA wzdłuż rantu monety można zauważyć perełki oraz 23 pięcioramienne gwiazdy które są symbolem kantonu federacji. Na rewersie monety widnieje nominał 2 FR, pod nominałem rok wybicia, w około z lewej wieniec z gałązek złączonych wstęgą na dolnej części, również i tu podobnie jak na awersie znajdują się perełki wzdłuż krawędzi rantu. Moneta w 75% składa się z miedzi i 25% z niklu, waga 8.8 grama, średnica 27.4 mm.
1 frank szwajcarski
Moneta o nominale 1 frank szwajcarski posiada taki sam awers jak moneta 2 franki, różnica pojawia się w wymiarach : średnica 23,2 mm i grubość 1,55 mm, waga monety : 4,4 grama. Na rewersie w centralnej części znajduje się nominał 1 FR reszta wzoru również identyczna jak powyższej monety.
1/2 franka szwajcarskiego
Monetę o nominale bito od roku 1850 do 1869 roku gdy została wycofana z obiegu, następnie wznowiono bicie 1875 do dnia dzisiejszego, pierwsza moneta składała się z 90% srebro i 10% miedzi, druga edycja 83,5 % srebra i 16,5 % miedzi, w ostatniej srebro zastąpiono niklem w stosunku 75% miedzi i 25 % niklu. Na rewersie w centralnej części znajduje się nominał 1/2 FR reszta wzoru identyczna jak powyższych monet.
20 centymów franka szwajcarskiego
Na rewersie monety o nominale 20 centymów wybity jest profil głowy posągu rzymskiej bogini wolności Libertas a w około napis : CONFŒDERATIO HELVETICA, natomiast na awersie nominał 20 (centymów), waga monety 6 gramów, średnica 21.05 mm i grubość 1.65 mm.
10 centymów franka szwajcarskiego
5 centymów franka szwajcarskiego
Najniższa wartość pieniężna w Szwajcarii 5 centymów jest wykonana ze stopu aluminium, miedzi i niklu w proporcjach odpowiednio 6, 92 i 2 procent składu. Jednostka monetarna ma najwyższą jakość bicia Proof, a także gładką krawędź (krawędź monety), średnica 17,15 mm, grubość 1,25 mm, a waga zaledwie 1,8 g.
Na awersie znajduje się profil Helwecjusza patrzącego w prawo, personifikowany wizerunek Szwajcarii, a na obwodzie ciągnie się napis CONFŒDERATIO HELVETICA, co po łacinie oznacza Konfederację Szwajcarską, na dole umieszczono rok bicia i dwa znaki podziału – cztery kropki w formie krzyża. Na rewersie pośrodku znajduje się cyfra pięć, a na obwodzie samej monety wieniec z winorośli, przewiązany u dołu wstążką.
Po raz pierwszy używana do dziś moneta 5 centymów została wybita w 1850 roku. W 2006 roku Rada Federalna (rząd szwajcarski), rozważając kwestię wycofania najmniejszej monety z obiegu, uznała, że jako dziedzictwo kulturowe Konfederacji powinna pozostać, powód dla którego pojawiła się kwestia zniesienia monety jest dość prosty - koszt wytworzenia monety przekracza jej wartość nominalną o 1 centym.